این مجموعه توسط جواد عاطفه و عاطفه پاکبازنیا تألیف شده است و جلد اول آن با عنوان «دیگرانِ عباس نعلبندیان» شامل بیش از چهل مقاله از محمود دولت‌آبادی، رضا براهنی، جواد مجابی، محمدعلی سپانلو، آیدین آغداشلو، محمود استادمحمد، رضا قاسمی، یعقوب آژند، سهیل پارسا، ناصر زراعتی، فتح‌الله بی‌نیاز، منصور خلج، پرویز پورحسینی، عطاالله کوپال، مریم موحدیان، محسن آزرم، شهرام احمد‌زاده، حامد احمدی، حسين اصل عبداللهي، نیلوفر بیضایی، عاطفه پاکبازنیا، پرویز پورحسینی، روزبه حسینی، پرویز حضرتی، ستاره خرم‌زاده اصفهانی- کاظم شهبازی، رضا دادویی، مهسا دهقان‌پور، علیرضا رضایی، آزادی رضاییان مقدم، صدرالدین زاهد، ناصر زراعتی، شهلا زرلکی، سید حمید شریف‌نیا، جواد عاطفه، سیروس ...

به شمایلِ
یک سرخپوست ازقبیله جدا شده
آتش روشن می کنم
پا برهنه همینطور
دورآتش میچرخم و
از راه دور
با دود
ارتباط برقرار میکنم ...

ديشب
پايتخت چشمهاست
ديشبي
كه پلنگ
اي خالكوبي ماه
در تو
كالبد شكافي كردند
مورچه ها ...

روایت، یکی از کهن ترین خصلتهای شعر در جهان کلاسیک تا امروز است. نخستین شعرهای بشری، از شعرهای سومری گرفته تا گیل گمش و ادبیات کلاسیک یونان، از متون کهن مذهبی ایران باستان و هند و چین کهن گرفته، تا نمایشنامه های منظوم ، بیشتر از آنکه غنایی باشند،همگی با شگردهایی چون تمثیل وقصه و روایتهای موزون و مقفا و آهنگین، سروده شده اند و آهنگ کلام و عنصر روایت از دوران پیش از کتابت تا پیش از دوران مدرن، ضامن بقا و ماندگاری شان بوده است. در داستان، روایت البته اهمیت اساسی تری دارد، و بیشتر در موردش حرف زده ...

این مجموعه با پنج دفتر به نام‌های سوگنامه‌ی سرباز گمنام، زمستان با حروف اضافه، شکل بی‌انتهای شعر، پاییز از نورها می‌شکند و منظومه از مرگ بیدار می‌شود، همراه است. ...

آی سر بزرگ من
مزه ها در دهانم هستند
نمی توانند درنگ کنند
صدا ها در اعماق گوشم
نمی توانند بپرند ...

هشتم مهرماه روز بزرگداشت جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به مولاناست؛ شاعری ایرانی با شهرت جهانی که آثار و اندیشه‌هایش هنوز چنان که باید و شاید، در ایران شناخته نشده‌اند.
...

امشب دلم برای تو
بی انتها گرفت
دنیای رنگ باخته
دست مرا گرفت
می خواستم قدم بزنم
ساحل تو را
دریا دلش گرفت و
پس از آن هوا گرفت ...

امشب به ياد خاطره هامان
قدم زنان
برگردو
پيش اين دل تنهاي من بمان
دستي
به روي صورت زردم
بكش،همين
بگذار زير سايه ي عشقت ... ...

من سنگ تندرم
وخدایی که با تقاطع گم‌شده
برخورد می‌کند
آویخته پرچمی هستم
به پلک‌های ابر گریزان و
باران غم‌انگیز ... ...

براي حرف زدن درباره "گزارش ناگزيري" دومين مجموعه شعر شمس آقاجاني ،شايد لازم باشد گاهي از زاويه ديد يك سليقه خصوصي به شعرها نگاه كرد يعني همانطوركه گاهي شاعر اين مجموعه به كلمات نگاه مي كند و نظام جانشيني اش را برهمان اساس پايه ريزي كرده است . منظورم از اشاره به سليقه خصوصي ، قرار دادن معيار و پيش انگاره اي مشخص و ارزش باور در برابر شعرها نيست كه بخواهد در تقابل با وجه ديگري ...

ابهام صدا در سرشت و معنای شعر نهفته است. و این گونه است که نیما شعر را گسترش یافته در برابر مخاطب می نشاند . با تمام ارزش های زیبا - شناختی آن را در این عرصه فریاد می زند . " ری را / ری را... صدا می آید امشب " آن چه نیما در این صدا به جای می گذارد . مصوت های بلند ( ای و آ ) در مکان مشخص است . ...

ضریب خلق و آفرینش یک قطعهشعر در کار روزبه سوهانی که به صورت طرح ( شعر های کوتاه ) بجز چند شعر که به صورت بلند ارائه شده این ویژگی را دارد که به سرعت در بیان خود معنا بخشیده است . ...

چه حرف ها
كه نمي گذارند
در دهان اين سنگ ها
كه تازه از پشت كوه آمده اند !
حرف اين ساده دل ها را
نبايد جدي گرفت ...
از روي قبرها
سه تا يكي مي پريم و ...
...

شکایت از من می‌کنم
نجّاری که
پلک‌هایم را میخ می‌زند
برای چشم‌هایم
نقاش می‌شود
آه می‌کشد
چه باغ؟
چهارچوب می‌سازم! ...

شکایت از من می‌کنم
نجّاری که
پلک‌هایم را میخ می‌زند
برای چشم‌هایم
نقاش می‌شود
آه می‌کشد
چه باغ؟
چهارچوب می‌سازم! ...

لباسی از جنون ازعشق
گویا کرده ای بر تن
حریری نازک و زیبا
به رنگ آبی روشن
تن عریان تو در تارو پودش
عشق میبافد
که درآغوش میگیرد
تنت را وقت پوشیدن ...
...