نگاه به «زندگی پنهان زنبورها»
ناصر مرادی زاده
تاریخ ارسال : 3 اسفند 98
بخش : اندیشه و نقد
معرفی و نقد داستان «زندگی پنهان زنبورها»
ناصر مرادی زاده، دانشآموختۀ زبان و ادبیات فارسی
معرفی سو مونک کید (Sue Monk Kidd)
سو مونک کید نویسنده زن آمریکایی به سال 1948 در آمریکا به دنیا آمد. در سال 1970 در رشته پرستاری از دانشگاه کریستین تگزاس موفق به دریافت مدرک شد. در بیستسالگی تحتتأثیر آثار تامس مرتون (Thomas Merton) قرار گرفت. در سیسالگی در دورههای نویسندگی دانشگاه ایموری (Emory) و کالج اندرسن (Anderson) شرکت کرد. آغازین کار وی در نویسندگی، یک مقاله شخصی بود که برای یکی از کلاسهای نویسندگیاش نوشت.
سو مونک کید در سال 2001 با انتشار داستان «زندگی پنهان زنبورها» به شهرت رسید و توانست جوایز ارزندهای را از آن خود کند. از داستانهای برجسته او میتوان به «زندگی پنهان زنبورها» و «اختراع بالها» اشاره کرد.
زندگی پنهان زنبورها در سال 2001 در آمریکا منتشر شد. این کتاب بیش از دو سال و نیم در فهرست پرفروشترین کتابهای نیویورک تایمز بود و بیش از شش میلیون نسخه از آن به بیش از سی و شش زبان مختلف ترجمه شده و به فروش رسیده است. این کتاب تحسین شده در سال 2002 نامزد جایزه اورنج (The Orange Prize) شد و در سال 2004 برنده جایزه بوک سنس بوک (Book Sense Book) شد.
خلاصه داستان «زندگی پنهان زنبورها»
داستان روایتگر رویدادهایی است که برای دختری چهاردهساله به نام لیلی اوئنز اتفاق میافتد. لیلی که مادرش را در چهارسالگی بر اثر حادثهای تکان دهنده از دست داده است و از طرفی دیگر از بیتوجهی و رفتار بد پدرش نسبت به خود رنج میبرد تصمیم میگیرد دایه رنگینپوستش روزالین را که به دلیل درگیری با چند مرد نژادپرست کتک خورده و بازداشت شده فراری دهد و همراه او خودش را به شهری برساند که حدس میزند مادرش زمانی آنجا اقامت داشته است. لیلی به امید آن که بتواند از گذشته مبهم خود و مادرش پرده بردارد سرانجام خود را به آنجا رسانده و به همراه روزالین در خانۀ زنی زنبوردار که حدس میزند مادرش را میشناخته ساکن میشوند. در طول داستان حوادث و رویدادهای جالب، دردناک و عاطفی برای او و دیگر شخصیتهای داستان روی میدهد تا اینکه در پایان لیلی به پاسخ سؤالش میرسد و از مسیر جدیدی که برای زندگی خود انتخاب کرده احساس خرسندی میکند.
نقد داستان «زندگی پنهان زنبورها»
پیرنگ اصلی داستان مربوط است به لیلی اوئنز. او که از چهارسالگی مادر خود را از دست داده، تصمیم میگیرد پدر سختگیر و نامهربان خود را ترک کند. او با فرار از خانه به همراه دایهاش خود را به شهر و محلی میرساند که سالها پیش مادرش آنجا اقامت داشته است. در خلال رویدادهای داستان لیلی اندکاندک از مادرش اطلاعاتی را به دست میآورد اما در لایۀ زیرین داستان که لایۀ اصلی نیز محسوب میشود، شاهد تغییر لیلی اوئنز از دختری سرکش، سربههوا، لجوج و پرخاشگر به دختری مهربان و دلسوز هستیم که پدیدهها و اتفاقات خوب و بد را درک میکند و از رفتارهای گذشتهاش روگردان میشود. به بیان دیگر شاهد انتقال لیلی اوئنز از دنیای نفرت، خشم و خودخواهی به دنیای محبت، همدردی و ایثار هستیم.
داستان از زاویهدید اولشخص روایت شده است. روایت داستان با استفاده از این شیوه سبب شده است که حوادث و رویدادهای داستان برای خواننده باورپذیرتر و محسوستر باشد. راویِ اولشخص یعنی همان لیلی اوئنز بهگونهای با آبوتاب و احساسبرانگیز تجربههایش را روایت میکند که خواننده میتواند خود را در کنار او احساس کند.
درونمایۀ داستان زندگی پنهان زنبورها را میتوان اینگونه بیان کرد: «انسان برای رسیدن به مقصود و مطلوب خود باید خطر کند و با ناملایمات روبهرو شود.» نویسنده برای بیان این منظور، دو پیرنگ را تقریباً به موازات یکدیگر مطرح کرده است. یکی پرداختن به شخصیتهای زن داستان و طرح مسائل آنها و دیگری پرداختن به مشکلات جامعۀ سیاهپوستان. نویسنده در قامت یک منتقد نامرئی برخی نگرانیها و مشکلات زنان را به تصویر میکشد. گاه برای آنها دلسوزی میکند و گاهی نیز آنها را شایستۀ سرزنش میداند. تم دیگری که نویسنده به آن پرداخته است، مسائل جامعۀ سیاهپوستان است. نویسنده روحیۀ تسلیمناپذیر و سختکوش آنها را تحسین میکند اما گاه نیز از خلقوخوی خشن و پرخاشگرشان انتقاد میکند و آن را به ضرر ایشان میداند.
لحن نویسنده در این داستان، در واقع لحن لیلی اوئنز شخصیت اصلی داستان است. چرا که داستان از زاویهدید لیلی روایت میشود. با این توضیح میتوان گفت لحن راوی جدی و گاهی آمیخته به چاشنی شوخیست. راوی دختری چهاردهساله است، نویسنده با در نظر گرفتن این نکته لحن یکدستی برای او تعیین نکرده است. لحن راوی با توجه به احساسی که در لحظه دارد تغییر میکند. بیان راوی توصیفگرا و نسبت به جزئیات دقیق و ریزبین است.
لینک کوتاه : |
چاپ صفحه