نقد کتاب گریه‌های کبیسه اثر مرتضی سنجری
مجید سنجری

نقد کتاب «گریه‌های کبیسه»

اثر مرتضی سنجری

1. زبان و سبک بیانی

مرتضی سنجری در گریه‌های کبیسه از زبانی بهره می‌برد که در عین سادگی، واجد ظرافت‌های شاعرانه‌ است. او به سبک شعر سپید وفادار می‌ماند؛ جایی که وزن و قافیه سنتی جای خود را به آهنگ درونی، ریتم واژگان و تصویرسازی می‌دهد. زبان او احساسی، نرم و متأثر از نوعی سکون عاشقانه است. کلمات نه برای القای شعار، بلکه برای انعکاس تأملات درونی و تجربه‌های زیسته به کار می‌روند.

نمونه:

"که باید همیشه لبخندت ادامه‌ی حیات من باشد!"

جمله‌ای است ساده، اما با بار عاطفی بسیار زیاد و نوعی جهان‌بینی شاعرانه نسبت به عشق و زندگی.

2. تصویرسازی و استعاره

سنـجری در این مجموعه با بهره‌گیری از تصویرهایی بکر و ترکیبات تازه، مفاهیمی چون تولد، ایمان، عشق، زمان و تنهایی را بازتعریف می‌کند. از استعاره‌ی «قلمم پابه‌ماه بود» گرفته تا ترکیب «گریه‌های کبیسه» که خود عنوان مجموعه است، نشان از ذهنی دارد که هم با شعر زندگی می‌کند و هم با آن فکر می‌کند.. درون‌مایه‌ها و مفاهیم

این مجموعه به‌وضوح در قلمرو احساسات انسانی سیر می‌کند:

عشق و تولد: نه صرفاً به معنای عاشقانه‌های زمینی، بلکه نوعی «به دنیا آوردن شعر» و «به دنیا آمدن با شعر».

تنهایی و زمان: اشاره مکرر به تقویم، روزها، فصل‌ها، و زمان درون‌مایه‌ای فلسفی به اثر داده است.

ایمان و آیین: از اذان، قامت‌الصلاة، و اشارات دینی استفاده شده؛ اما نه از منظر شعاری، بلکه برای ساختن لحنی رازآلود و معنوی.

3. فرم و ساختار

ساختار اشعار، آزاد است. اغلب در قالب قطعه‌های کوتاه با پایان‌هایی ضربه‌زننده یا تأمل‌برانگیز ظاهر می‌شوند. سنجری به اقتصاد کلمات توجه دارد و از پرگویی پرهیز می‌کند. پایان شعرها معمولاً نقطه‌ی اوج معنایی هستند.

4. موقعیت در شعر معاصر

مرتضی سنجری با گریه‌های کبیسه به سنت شعر سپید پس از دهه هفتاد وفادار است؛ اما سعی دارد با افزودن لایه‌های معنوی، عاشقانه و فلسفی، شعر خود را از کلیشه‌های رایج در شعر این سبک برهاند. شعر او نه خشونت دارد و نه ژست روشنفکری اغراق‌آمیز، بلکه صداقت و حس شخصی مهم‌ترین وجه تمایز آن است.