معرفی کتاب «آتش» اثر «ایسکندر پالا»
ترجمه‌ی اکرم غفاروند

کتاب «آتش» با عنوان اصلی Od رمانی از «ایسکندر پالا» İskender Pala - از نویسندگان ترکیه - است که در ایران «اسکندر پالا» نیز خوانده می‌شود. این کتاب با ترجمه‌ی اکرم غفاروند و به همت نشر فکرآذین در دست‌رس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
رمانِ آتش در باره‌ی شاعر قدیم ترکیه یونوس امره Yunus Emre یا همان یونس امره نگاشته شده است.
یونوس امره در قرن چھاردھم میلادی یا می‌توانم بگویم در اواخر قرن ھفتم و اوایل قرن ھشتم ھجری و در دوره‌ی زندگی مولانا در آناتولی یا همان ترکیه‌ی امروزی می‌زیست. اهمیت این شاعر در این است که به زبان تورکی علاقه‌ی وافری داشت، برای توضیح بیش‌تر باید بیفزایم که در آن دوره زبان‌های فارسی و عربی تسلط چشم‌گیری در ادبیات تورکی آن سرزمین داشتند و شاعران به طور ناخواسته قوانین و هنجارهای این دو زبان را در شعرهای‌شان به کار می‌بردند اما یونوس امره و تنی چند از شاعران با رعایت معیارها و زیبایی‌های زبان تورکی در سروده‌های‌شان، موجب حفظ و تداوم این زبان شدند.
ایسکندر پالا استاد دانش‌گاه استانبول در رشته‌ی ادبیات دیوانی تورکی یا همان ادبیات کلاسیک تورکی‌ست. ناگفته نماند که ادبیات رسمی ترکیه در دوره‌های قدیم در انحصار دربار بود و از این جهت ادبیات درباری یا ادبیات دیوانی خوانده می‌شد و دیوان در این تعبیر به معنای امور اداری و درباری‌ست.
انتخاب یونوس امره از طرف ایسکندر پالا برای نگارش این رمان بی‌دلیل نیست زیرا همان‌طور که گفتم او ادبیات دیوانی تورکی را تدریس می‌کند و احاطه‌ی چشم‌گیری در این حوزه دارد چنان‌که تاکنون کتاب‌هایی در این زمینه از او منتشر شده است. ادبیات دیوانی با عنوان اصلی Divan Edebiyatı، دانش‌نامه‌ی شعرِ دیوانی با عنوان اصلی Ansiklopedik Divan şiirleri، دانش‌نامه‌یس تاریخی شعرِ دیوانی با عنوان اصلی Kronolojik Divan Şiiri Antolojisi و پژوهش‌های دانش‌گاهی شعرِ دیوانی با عنوان اصلی Akademik Divan Şiiri Araştırmaları از جمله‌ی پژوهش‌های او در این حوزه است. پس دور از انتظار نیست که این نویسنده چنین شخصیتی را برای نگارش رمان برگزیند. او این کتاب را در سه بخش کلی تنظیم کرده است: بخش اول: کشاورز؛ بخش دوم: درویش؛ بخش سوم: نور. هر یک از این بخش‌ها به فرازی از زندگی یونوس امره اختصاص دارد و این عنوان‌ها نیز نمادی از همان بخش از زندگی این شاعر بزرگ به حساب می‌آید. البته هر یک از این بخش‌ها قسمت‌های فرعی یا زیربخش‌هایی نیز دارند. گفتنی‌ست که قبل از آغاز بخش‌های اصلی کتاب، با دو زیربخش با عناوین ملاقاسم و تردید روبه‌روییم که مدخلی برای ورود به بخش‌های اصلی‌ست.
قدر مسلم نگارش رمانی که زندگی شخصیت معروفی مثل یونوس امره را روایت کند بسیار دشوارتر از رمانی‌ست که از تخیل نویسنده شکل می‌گیرد. از این منظر ایسکندر پالا در نگارش این رمان زحمت فراوانی را متقبل شده، تحقیق بسیاری کرده است و از حق نگذریم که حاصل تلاش او نیز ارزش‌ بالایی دارد. مترجم کتاب نیز در برگردان متن کتاب به شایستگی کوشیده، هر کجا که به توضیح خاصی نیاز بوده به پاورقی ارجاع داده است.
چاپ نخست کتاب «آتش» به تازگی در 287 صفحه با شمارگان 1000 نسخه به قیمت 24000 تومان و به همت نشر فکرآذین روانه‌ی بازار کتاب شده است.