معرفی مجموعه «عشق کولی» صباح‌الدین علی
ترجمه ی شهرام دشتی

کتاب‌شناسی ادبیات ترکیه

«عشق کولی» مجموعه‌یی‌ست از داستان‌های کوتاه ساباهات‌تین عآلی Sabahattin Ali یا همان صباح‌الدین علی از شاعران و نویسنده‌گان مهم و مشهور ترکیه که شهرام دشتی از زبان ایستانبولی به فارسی برگردانده‌ است.
ساباهات‌تین عآلی در 25 شوبات Şubat منطبق بر ماهِ فوریه و در سالِ  ۱۹۰۷ در شهر آردینو Ardino دیده به جهان گشود. این شهر قبلن جزء امپراتوریِ عثمانی بود که امروزه در کشور بلغارستان قرار دارد. ساباهات‌تین عآلی در شهرهایی مثلِ ایستانبول، چاناک‌کاله Çanakkale یا همان چاناک‌قلعه و ادرمیت Edremit مقیم بود و بعد در شهر بالیک‌اسیر Balıkesir به مدرسه رفت. در سال ۱۹۲۶ بار دیگر در ایستانبول اقامت گزید و در سال ۱۹۲۶ از دانشکده‌ی تربیت‌ معلم همان‌جا فارغ‌التحصیل شد. بعد از آن یک سال در شهرِ یوزگات Yozgat یا همان یوزغاد مشغول به تدریس شد اما در سال ۱۹۲۸ پس از قبولی در آزمونی که اداره‌ی آموزش‌ و پرورش برگزار کرده بود، برای طی یک دوره‌ی دو ساله به آلمان رفت. دو سال بعد به ترکیه برگشت و در دبیرستان‌های شهرهایی مثل آیدین Aydın و کونیا Konya یا همان قونیه مشغول تدریس زبان آلمانی شد.
در دوره‌ی تدریس در کونیا به دلیل سرودن شعری در انتقاد از سیاست‌های آتاتورک دست‌گیر شد. مدتی را در زندان سپری کرد تا آن‌که در سال ۱۹۳۳ در پیِ عفو عمومی از زندان آزاد شد. از اداره‌ی آموزش ‌و پرورش درخواست مجوز هم‌کاری کرد، و بعد از آن‌که با درخواست او مؤافقت شد کار خود را در اداره‌ی نشریات وزارت آموزش ملی پی گرفت. در ۱۶ ماییس منطبق بر ماهِ می و در سالِ ۱۹۳۵ ازدواج کرد و در سال ۱۹۴۴ بار دیگر دست‌گیر و زندانی شد. ساباهات‌تین عآلی پس از آزادی از زندان دچار مشکلات مالی شد و تصمیم به ترک کشور گرفت اما درخواستِ وی برای گرفتن گذرنامه موردِ تأیید قرار نگرفت. در نتیجه او تصمیم گرفت به شکلِ قاچاقی از مرز رد شود اما در 2 نیسان Nisan منطبق بر ماهِ آوریل و در سالِ 1948 به قتل رسید.
ساباهات‌تین عآلی کتاب‌های متعددی در زمینه‌هایی مثلِ شعر، داستان کوتاه و رمان منتشر کرده است. او در حدود 60 داستان‌ِ کوتاه دارد که شهرام دشتی ده داستان از این نویسنده را برگزیده، بعد از ترجمه در کتاب «عشق کولی» گرد آورده است. در این کتاب داستان‌هایی با این عناوین پیشِ روی مخاطب قرار دارد: عشق کولی/ شاه‌کاری که نجات نیافت/ داستان مشعلی که به ناگاه خاموش می‌شود/ ویولن‌سل/ فراری/ آپارتمان/ ماشین یکی پنج کروش/ رفیق عزیزتر از جان/ آب گرم/ و دشمن
شهرام دشتی از مترجمان نکته‌سنج و پرکار زبان ایستانبولی‌ست که در ترجمه‌ی متون، همیشه در وفاداری به اصل اثر وسواس چشم‌گیری دارد. از دیگر ترجمه‌های او می‌توانم به این عناوین اشاره کنم:
- خداحافظ پدر/ از فاکیر بایکورت Fakir Baykurt (یا همان فقیر بایکورت)/ در حوزه‌ی ادبیات داستانی
- کودک درون ما/ از دوعان جوجل‌اوعلو Doğan Cüceloğlu (یا همان دوغان جوجل‌اوغلو)/ در حوزه‌ی روان‌شناسی
- هنر ارتباط/ از دوعان جوجل‌اوعلو Doğan Cüceloğlu (یا همان دوغان جوجل‌اوغلو)/ در حوزه‌ی روان‌شناسی
- آخرین حرف حوشانا/ از آهمت آباکای Ahmet Abakay (یا همان احمد آباکای)/ در حوزه‌ی ادبیات داستانی
کتاب «عشق کولی» در سال 1393 و به همت انتشارات رسپینا و در 109 صفحه چاپ و منتشر شده است.