شعری از میخائیل لرمانتف
ترجمه ی بهمن بلوک نخجیری


شعری از میخائیل لرمانتف
ترجمه ی بهمن بلوک نخجیری نویسنده : بهمن بلوک نخجیری
تاریخ ارسال :‌ 27 آبان 00
بخش : ادبیات جهان

بادبان
میخائیل لرمانتف

 

 

می نمایاند در مه آلوده آبی دریا
 
بادبان روی سپیدش را
 
یکه و تنها!
 
در میان سرزمین دور او چه می جوید؟
 
او چه را در کران آشنایش ترک می گوید؟
 
در میان بازی موج و صفیر باد،
 
می خمد، سر می دهد آواز
 
دکل با غژغژ خود ...
 
دریغا او که خوشبختی نمی جوید،
 
گریزی هم ز خوشبختی نمی پوید!
 
روشن تر روان از لاجورد است آب در پایش،
 
بر فرازش نور زراندوده خورشید ...
 
اما او می کند فریاد طوفان را
 
با طغیان،
خانه دارد گویی آرامش در دل طوفان!  

 


میخائیل لرمانتف شعر «بادبان» را در سال 1832 سرود، سالی که ناچار شد مسکو و دانشگاهش را ترک کند. او پس از رسیدن به سنت پترزبورگ مستقیماً به سوی ساحل دریا رفت و در حالی که در کنار ساحل خلیج فنلاند قدم می زد، طرح کلی اثر شکل گرفت. این مطلب را ماریا لاپوخینا در نامه ای خاطرنشان کرده است. شاعر نخستین نسخه از شعرش را برای او ارسال کرده بود. جالب است بدانید، که لرمانتف در زمان سرایش این شعر فقط 17 سال داشت. همچنین باید به این نکته نیز اشاره کرد، که وی بیت نخست اثرش را از یک شعر تغزلی اثر الکساندر بستوژف-مارلینسکی (1797-1837) وام گرفته است.  
«بادبان» نمونه خوبی از به کارگیری شعر توصیفی نمادین برای ابراز لحظه ای از اندیشه عمیق فلسفی است. خواننده نباید به دنبال موشکافی در عناصر طبیعی شعر باشد، زیرا اثر بر مبنای یادواره های شاعر از نقاشی آبرنگی شکل گرفته، که وی دو سال پیش ترسیم کرده بود. این شعر نه تنها تلاطم های درونی شاعر بلکه ذهنیت کلی روشنفکران روس در دهه سی قرن نوزدهم را بازتاب می دهد؛ نوعی احساس طردشدگی و سرخوردگی ناشی از شکست قیام دکابریست ها در سال 1825 و عدم رضایت از فضای ارتجاعی حاکم بر کشور.
شالوده شعر بر مبنای تصویری سمبلیک شکل گرفته، که از دورن دو شقه شده و از سه بخش تشکیل شده است، که متناوباً در برابر دو چشم انداز قرار می گیرند. خطوط اول و دوم تصویر شیئی را ترسیم می کنند؛ چیزی مانند تغییر نمای دریا و بادبان. در حالی که خطوط سوم و چهارم به توصیف افکار قهرمان شاعر می پردازند. علی رغم اینکه شعر بادبان مینیاتوری است، اما از قدرت تصویرگری بالایی برخوردار است: نمای آرام بادبان در میان آبی دریا جایگزین تصویر طوفانی می شود، که در حال نزدیک شدن است. ما شاهد حرکت موازی دو اندیشه در قهرمان اثر هستیم، که می توان آن را به جستجوی پرسه وار وی برای یافتن آرامش یا دگرگونی روحی تعبیر کرد.
«بادبان» شعری است، که غالب روس زبانان می توانند از حفظ آن را دکلمه کنند. لرمانتف شناخته شده ترین هنرمند رمانتیک و پسارمانتیک در ادبیات قرن نوزدهم روسیه است و شعر «بادبان» احتمالاً معروف ترین شعر او می باشد. رمان مشهور «بادبان یکه و تنها می نمایاند روی سپیدش را ...» اثر نویسنده دوره شوروی «والنتین کاتایف» که در سال 1936 منتشر شد، مستقیماً تحت تاثیر این شعر سروده شده، اما به توصیف وقایع پیش از انقلاب در شهر اُدسا در کرانه دریای سیاه می پردازد.
اگرچه اغلب روس ها فکر می کنند، که دریای سیاه الهام بخش این شعر بوده، اما در حقیقت بادبان با نگاه شاعر به چشم انداز خلیج فنلاند شکل گرفته است.

 

 

 

   لینک کوتاه :

  چاپ صفحه
بیان دیدگاه ها
نام و نام خانوادگی : *
ایمیل :
URL :
دیدگاه شما : *
  کد امنیتی
کد امنیتی :